Değişmeyen tek şeyin değişim olduğu çoğunlukla unutulur. Her canlı varlığın, toplumun böyle bir değişimi yaşayacağını unutmak aslında bir büyük hatadır.

Türkiye toplumu da son zamanlarda önemli değişimler geçiriyor. CHP'nin 2015 seçimlerinden önce laiklik söylemini terk etmesi, halkın sorunlarına reel çözümler üretme girişiminden sonra bir ilk daha yaşandı. Cumhuriyet gazetesi bu sene Ramazan ayında Ramazan ilavesi vermeye başladı. Yıllardır dine karşı eleştirel ve soğuk bir görüntü veren Cumhuriyet gazetesinin bu yeni tavrı önemlidir. Zira bu tavır, toplumdaki sosyolojik değişimin okunması için önemli göstergelerden birisidir. Cumhuriyet gazetesi bir semboldür, değişimi görüp dinle barışması ve değişiklik yapması yönüyle de önemli bir doğru tavır içindedir. 20. yüzyılın başında tarihin çöplüğüne gittiği düşünülen din, her geçen gün toplumsal önemini arttırdı ve kendisini eleştirenlerin özeleştiri yapmasına yol açtı.

Türkiye toplumunda artık kalıplaşmış önyargılar değişiyor. Yıllardır farklı kesimlerden olsa da aynı tavrı göstererek at gözlüğüyle bakarak toplum değerlendirmeleri yapanlar, yaşanan değişimi gördüğü müddetçe ancak halini değiştirip ileri adım atabilecektir.

Türkiye toplumu değişiyor. Yıllardır perifere itilen kesimler merkeze yaklaştıkça toplumun zalim, mazlum dengeleri değişiyor, değişti. Cumhuriyet, yıllarca yeni düzene uygun kafalar yontmaya çalıştı. Yontulmaya çalışılan kafaların birinci sırada olanı dindar kafalar olmasıydı. Yine Türkleştirmeye çalışan bir topluluk için Kürtler yontulması gereken ikinci kafa türüydü. Aleviler, azınlıklar da bu zulümden payını aldı.

Cumhuriyet'in bu çabaları tutmadı ve güçler dengesi değişti. Ancak gücü ele geçiren, değişimin ve toplumsal lokomotif olmanın sihirli formülünü unutunca inisiyatifi elinden kaçırmaya başladı.

Türkiye toplumu değişiyor. Bu değişimi yakalayamayanlar geride kalacak yakalayan ileri gidecektir. Yıllarca dine mesafeli duranlar da bir değişim geçiriyor dindarlar da, Türkler de Kürtler de. Diğer toplumsal dinamikler de yerinde saymıyor. Ancak bu toplumsal değişimin, değişimi yaşayanlar tarafından fark edilmemesi önemli bir sorun olarak karşımızda duruyor.

Seçim sonuçları bir önemli değişimi işaret ediyor. Kenara itilen dindarların merkeze yerleşip otoriter görüntü vermesi güçsüzlerin şeklini ve yönelişini değiştirdi. Toplumun farklı kesimlerini kucaklamaya ve kuşatmaya çalışan görüntüsüyle HDP toplumun yükselen gücü oldu. Bu yükseliş yakın bir sürede durmaz, devam eder. Zemberek boşaldı bir kere, Ak Parti kaybettiği Kürt oylarını almak için bir müddet daha bekleyecek. Seçim sonuçlarını doğru okuyamayan Ak Parti yöneticileri ve seçmeninin tepkilerinden dolayı HDP'nin yükselişi devam edecek gibi. Ak Parti bu oyları geri almayı HDP'nin Türkiyelileşme konusunda yapacağı hatalardan alabilecek.

HDP'nin yükselişini doğru okuyamayanlar yanlış teşhislerle hata üstüne hata yapıyor. Bu da bu yükselişin devam edeceğini gösteriyor. Yaşanan koalisyon tartışmalarında Ak Parti'nin MHP'ye yaklaşması da değişimi anlamamanın bir göstergesidir. Yenilgiyi daha da sağcılaşarak aşmaya çalışmak, Ak parti için daha önemli yenilgiler ve gerilemeler doğuracaktır.

Seçimlerden oy kaybıyla çıksa da 1. parti konumunda olan Ak Parti'dir. Toplum ona hükümeti kurma görevini vermiştir. Sun'i bir şekilde CHP, MHP, HDP koalisyonu istemek toplumsal isteği doğru okuyamamak ve yanlış yapmak olur. Ak parti, iktidarının getirdiği benmerkezciliğinin eleştiri aldığını ve bir koalisyon uzlaşısı içinde olması gerektiğini bilmelidir. Kaos ortamı olmasından faydalanarak erken bir seçimdeki iktidar hülyasıyla dolu olmak ve onun yerini hazırlamak sosyolojik değişimi görememektir. Ak Parti, CHP koalisyonu bunun erken sonuçlarını görmese de değişim yaşamaya çalışan CHP için olumlu bir girişimdir. Zira CHP bir adım atmıştır ve pratiğin, icraatin içine girerek ataletini yenme şansını yakalayabilecektir.

Yükselen bir parti olarak HDP'nin koalisyondan kaçınması stratejik bir hesap olsa da icraattan kaçınma anlamında pratik eksikliği olarak kendisi için bir dezavantaj olacaktır. Yükselen bir gücün sadece muhalefette kalmayla gücünü arttırmaya çalışacağını sanması bir yanılgıdır. Ortaya konan iddiaların somut pratikler içinde ispatlanması gerekir. Toplumsal değişim sürekli muhalefette kalarak ve eleştirerek gerçekleştirilemez.

@gergerliogluof

www.omerfarukgergerlioglu.com